4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olup da kısmi süreli olarak (ayda 3-5 gün) 4/a (SSK) kapsamında çalışanların, 30 günden eksik kalan sürelerde 4/b kapsamında sigortalı sayılacaklarına ilişkin olarak bir okuruma verdiğim yanıt üzerine, bir başka okurum “Her sektörde olduğu gibi, sizin sektörünüzde de bilgi kirliliği had safhada. Ancak konu sosyal güvenlik olunca durum çok çok ciddileşebiliyor” demiş.
Özellikle sosyal güvenlik ve vergi konularında yapılan düzenlemelerde istikrar sağlanamadığından ve sürekli değişiklik yapıldığından, bilgilerin çabuk eskidiği, bunun da bilgi kirliliğine yol açtığı doğru.
Zorunlu 4/b sigortalısı olan okurum, eşinin yöneticilik yaptığı şirketin sosyal güvenlik müşavirinden aldığı “4/a hizmet süresi ayda 1 gün de olsa 10 gün de olsa o ay 4/a kapsamında sigortalı sayılır” bilgisi üzerine, başka bir işyerinde kısmi süreli olarak çalışmaya başlamış. İletisinin devamında, “ayda bir kaç gün olan kısmi süreli çalışmasının 4/a kapsamında sigorta hizmet listesine işlendiğini” belirtip, “Ancak sizin cevabınız çok başka, bize verilen bilginin tam tersi. Bu durumda son 3.5 yıl hesabında ayda bir kaç günlük 4/a hizmetimin bana faydası yoktur, doğru mu” diye sormuş.
Bilgi kirliliği kadar, alınan bilginin değerlendirilmesi ve tarihi de önem arz ediyor.
4/b kapsamında sigortalı sayılan kişinin kısmi süreli olarak çalıştığı süreler 4/a kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Hizmet dökümünde de 4/a prim günü olarak gözükür. Burada sorun yok.
Soru, “30 günden eksik kalan sürenin hangi sigortalılık kapsamında değerlendirileceği” Bu noktada alınan bilginin tarihi önem arz ediyor. Zira SGK, 28 Şubat 2014 tarihinde uygulama değişikliğine gitti.
28 ŞUBAT 2014 ÖNCESİ
28 Şubat 2014 öncesinde, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle, ev hizmetlerinde 30 günden az veya puantaj kaydıyla çalışıp eksik gün nedeni 06 (Kısmi istihdam), 07 (puantaj kayıtları) ve 17 (Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) olan sigortalıların aynı zamanda 4/b kapsamında sigortalılık hallerinin bulunması durumunda, 4/a kapsamında sigortalılıkları sona ermedikçe ay içerisinde eksik kalan günlerinde 4/b kapsamında sigortalı sayılmıyorlardı. Ay içerisinde eksik kalan süreleri için isteğe bağlı sigortalı olabiliyor ya da borçlanabiliyorlardı. İsteğe bağlı sigortalı olarak ya da borçlanılarak kazanılan süreler 4/a kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyordu.
Buna göre, okurum sosyal güvenlik planlamasını 28 Şubat 2014 tarihinden önce yaptıysa, planlaması o gün için doğruydu. Ancak 28 Şubat 2014 tarihi sonrası için uygulama değişti.
28 ŞUBAT 2014 SONRASI
28 Şubat 2014 tarihli 2014/5 sayılı SGK Genelgesi ile, 4857 Sayılı Kanun'a göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar (eksik gün nedeni 06-kısmi istihdam), tam süreli çalışmakla birlikte ay içinde puantaj kaydı tutularak kısmi hizmet bildirilenler (eksik gün nedeni 7- puantaj kaydı) ile ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanların (eksik gün nedeni 17- ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) aynı anda 4/b kapsamına sigortalılık hallerinin bulunması durumunda sadece çakışan süredeki 4/b kapsamındaki sigortalılıklarının iptal edileceği, çakışma sürelerinin tespitinde her bir ay için ayrı ayrı değerlendirme yapılacağı, ay içinde kısmi çalışılan süreler dışında kalan sürede 4/b kapsamında sigortalılığın geçerli sayılacağı, 4/a kapsamında kısmi süreli olarak çalışanların bu süreleri dışında kalan günleri 4/b kapsamında zorunlu çalışmaları ile tamamladıklarından kalan sürelerinde 4/a kapsamında isteğe bağlı sigortalı olamayacakları yönünde değişiklik yapıldı.
2014/5 sayılı genelgenin yayım tarihinden (28 Şubat 2014) itibaren de genelgede yapılan değişiklik doğrultusunda uygulanmaya geçildi.Buna göre, 4/b kapsamında sigortalı sayılan kişi ay içerisinde 10 gün 4/a kapsamında kısmi süreli çalışıyorsa, ayın geri kalan 20 gününde 4/b kapsamında sigortalı sayılacak. Bu durumda olanlardan, özellikle son 2520 günlük prim ödemesini 4/a statüsünden emeklilik üzerine planlayanların, durumlarını gözden geçirmeleri gerekiyor.
Kaynak: Sezgin Özcan - https://www.sozcu.com.tr/